Khu phố cố Hà Nội trước 1954 - Hà Nội băm sáu phố phường
13th Apr 2020Khu phố cổ Hà Nội là tên gọi thông thường của một khu vực đô thị có từ lâu đời của Hà Nội nằm ở ngoài hoàng thành Thăng Long.
Hà Nội 36 phố phường
"Hà Nội 36 phố phường" là một cách gọi ước lệ của khu vực. Khu phố cổ Hà Nội thuộc địa bàn quận Hoàn Kiếm tổng diện tích khoảng 100 ha, có 76 tuyến phố thuộc 10 phường: phường Hàng Đào, Hàng Bạc, Hàng Buồm, Hàng Bồ, Hàng Bông, Hàng Gai, Hàng Mã, Đồng Xuân, Cửa Đông, Lý Thái Tổ.
Thời Pháp thuộc, sau khi lấp toàn bộ các đầm hồ, khu phố được chỉnh trang, người Ấn, người Pháp cũng đến đây buôn bán. Hai chợ nhỏ được giải tỏa để lập chợ Đồng Xuân, Đường ray xe điện Bờ hồ - Thụy Khuê cũng chạy xuyên qua đây.
Đặc trưng nổi tiếng nhất của khu phố cổ là các phố nghề. Thợ thủ công từ các làng nghề quanh Thăng Long xưa tụ tập về đây, tập trung theo từng khu vực chuyên làm nghề của mình. Các thuyền buôn có thể vào giữa phố để buôn bán trao đổi, khiến các phố nghề càng phát triển. Và chính sản phẩm được buôn bán trở thành tên phố, với chữ "Hàng" đằng trước, mỗi phố chuyên môn buôn bán một loại mặt hàng.
Phố Hàng Bồ
Hàng Bồ là một đường phố trung bình, dài 270 m. Từ một phố mang tên Hàng Bồ, tức là có nhiều nhà làm nghề đan bồ, nứa bán, một phố có nghề thủ công nhỏ như những phố cạnh đó, sau dần trở thành một phố có nhiều cửa hiệu buôn lớn. Phố Hàng Bồ có nhiều lô đất trên là nhà cũ được người có tiền mua lại, gộp mấy mảnh với nhau để xây dựng những ngôi nhà lớn.
Hàng Bồ có nhiều nhà to lớn xây theo kiểu kiến trúc mới. Những người Việt giàu có có cửa hiệu ở Hàng Bồ, đấy chỉ là hoạt động bề mặt của họ, còn họ thu lợi nhuận làm giàu thêm nhanh chóng bằng kinh doanh nhà đất, bằng một số nghề khác kín đáo là cho vay lãi, đổi bạc.
Phố Hàng Bồ là địa điểm buôn bán có giá trị, nhà nào có gian ngoài quay ra mặt phố cũng mở cửa hàng. Nếu chủ nhà đất không buôn bán, họ là quan lại hay công chức thì họ cũng lui vào nhà trong hoặc trên gác, cho thuê nhà dưới mở cửa hàng.
Phố Tố Tịch
Tố Tịch (thường bị gọi nhầm là Tô Tịch, mất dấu sắc) theo nghĩa chữ là chiếu trắng. Không rõ nguyên do sao lại có địa danh này, vì ở đây không có dấu vết gì về nghề làm chiếu và bán chiếu.
Phố Tố Tịch dài 95m từ phố Hàng Quạt đến phố Hàng Gai. Phố mới được mở rộng khoảng sau năm 1920. Lúc đầu lối đi từ ngã ba Hàng Gai vào rất hẹp, là một con đường đất lẫn đá, trời mưa thì lầy lội.
Một nửa phố Tô Tịch, đoạn giáp Hàng Gai dãy số lẻ, là gia đình những người làng Nhị Khê (Thường Tín, Hà Tây, nay thuộc Hà Nội) đã mang nghề tiện gỗ, khắc gỗ ra đây lập nghiệp. Công việc này đòi hỏi kỹ thuật tay nghề cao như khắc mộc bản in sách chữ nho, chữ nôm cho các cửa hàng sách bên Hàng Gai trước đây hay làm hàng thủ công mỹ nghệ; những chiếc mâm gỗ, ống hương, bàn tròn, đài rượu, song cửa, các con dấu, đồ chơi trẻ em...
Quy mô sản xuất nhỏ, sử dụng ít nhân công. Quy trình sản xuất đơn giản, ít gây ô nhiễm, rác thải chủ yếu là phoi gỗ. Lúc đầu là những chiếc máy tiện thô sơ, hoạt động bằng sức đạp của đôi chân, mãi sau này mới có môtô điện.
Add new comment